De voetbalgeschiedenis van Brazilië rust op de schouders van een select groepje namen, bijnamen en afkortingen. En Nike atleet Ronaldo Luís Nazário de Lima, O Fenômeno, R9, mag tot dit exclusieve gezelschap worden gerekend.
Volgens R9, die in 2011 afscheid nam van het profvoetbal, bestaat die groep Braziliaanse voetballegendes uit spelers met uitzonderlijke individuele kwaliteiten die onmogelijk met elkaar kunnen worden vergeleken. Hij trad in de voetsporen van illustere landgenoten zoals Pelé en nadat hij zijn voetbalschoenen eenmaal aan de wilgen had gehangen, besloot hij om zich op te werpen als een steunpilaar voor de volgende generatie sterren, zoals de 24-jarige aanvaller Vini Jr. Vroeger keek hij naar ze op, tegenwoordig is R9 een van de helden van zijn land. Hij heeft zijn nieuwe rol geruisloos en elegant op zich genomen, omdat hij door zijn tijd in de voetbalwereld heeft geleerd dat hij zich zeer bewust moet zijn van zijn eigen gedrag. Zijn lessen geeft hij graag door aan iedereen die werkt met de volgende generatie jonge voetballers.
Zo weet R9 bijvoorbeeld als de beste dat alles wat hij doet, hoe onbeduidend iets misschien ook lijkt, als voorbeeld kan worden genomen door een jonge fan die ervan droomt om het op een dag tot profvoetballer te schoppen. In zijn jeugd was een van de spelers naar wie R9 opkeek zijn landgenoot Arthur Antunes Coimbra, beter bekend als Zico, een aanvallende middenvelder die eind jaren 70 en in de jaren 80 internationaal furore maakte met zijn creatieve voetbal.
"Hij was mijn grote voorbeeld", zegt R9. "Ik keek naar al zijn wedstrijden en interviews. In een van die interviews legde hij uit hoe hij met links had leren schieten. Hij koos een specifiek plekje op de muur uit en schoot de bal er honderd keer op met zijn linkervoet. Natuurlijk ging ik daarna meteen naar buiten om zelf met links een muur onder vuur te nemen."
Zoals hij zijn grote idool nadeed, werd hij later nagedaan door jonge voetballers die hem als hun grote idool zagen. Toen Vini Jr. zestien was, ontmoette hij Ronaldo op een Nike evenement, maar hij bewonderde hem al veel langer. Vini Jr. groeide op met verhalen over hem die grensden aan mythes en keek naar hoogtepunten waarin R9 met de wetten van de natuur leek te tarten. Als eerbetoon aan de baltovenaar liet Vini Jr. een muurschildering van R9 aanbrengen in zijn fitnessruimte aan huis. "Het was alsof er een superheld voor me stond toen ik hem ontmoette", zegt de sterspeler. "Door de jaren heen zijn we hechter geworden. Ik beschouw hem nu als een vriend en hij geeft me altijd goed advies."
En voor zijn advies verwacht R9 helemaal niks terug. Integendeel, hij ziet het niet als een persoonlijke gunst, maar beschouwt het als zijn verantwoordelijkheid naar zijn land toe.
R9 zet handtekeningen voor fans op het Nike World Headquarters in Beaverton, Oregon.
Op maar weinig plekken op deze aarde worden voetbaliconen zo verafgood als in Brazilië. R9 maakte het zelf mee. Hij zag hoe grote groepen mensen om de spelersbus waar hij in zat dromden om een glimp van hem op te vangen en hoorde hoe tienduizenden fans hem vanaf de tribune richting het doel van de tegenstander schreeuwden. Hij zag hoe hij met zijn voetbalkunsten fans alledaagse beslommeringen even kon laten vergeten door hen naar een andere wereld te vervoeren. In zijn rol als mentor voor jonge voetballers is het voor R9 zonneklaar geworden dat voetbal die kracht heeft.
"Ik denk dat als mensen uit de favela's, mensen uit armere bevolkingsgroepen, naar voetballers kijken, ze de sport gaan zien als de weg naar een beter leven, voor henzelf en voor hun families", zegt hij. "Voor miljoenen kids zijn Braziliaanse voetballers een bron van inspiratie, omdat ze voor meer staan dan alleen succes."
Aldus de ene held tegen de volgende.