Futura geeft Nike's breakdance-collectie een straatvibe
- 15-7-2024
Het geluid van een onbekend ritme deed de straatstenen in de lichtstad trillen. Het was 1984, en de in New York geboren kunstenaar Futura was teruggekeerd naar Parijs waar hij samen met kunstenaar Dondi White achtergronden schilderde voor de Rock Steady Crew uit de Bronx tijdens 's werelds eerste internationale hiphoptour. De groep zou later naar Frankrijk reizen om het op te nemen tegen de City Breakers uit Parijs, een nieuwe dansgroep die zich wilde meten aan de beste b-boys van New York. De breakdance-subcultuur was in het midden van de jaren 80 overgewaaid van New York naar West-Europa dankzij films als Flashdance en Beat Street. De dansstijl vormde al snel de vierde 'pilaar' van hiphop, naast MC'en, dj'en en graffitikunst.
Futura, geboren als Leonard Hilton McGurr, maakte live een graffitikunstwerk tijdens die dancebattle. De krachtmeting was een historisch moment, iets wat hij zelfs als jonge artiest al kon voelen. Hij herinnert zich hoe de muziek en de dansvoorstellingen samenkomsten waren van underground-culturen. Een stukje aardrijkskunde klonk door in de muziek. Bij de breakdancers kwam het uit hun polsen, vingertoppen en enkels.
"Ik heb altijd een speciale band met Frankrijk gehad vanwege die tour", vertelt Futura, die nu 68 is. "Frankrijk omarmde zowel ons als deze kunstvorm uit New York. Toen ik hoorde dat breakdance voor het eerst als evenement zou plaatsvinden in Parijs, 40 jaar later, kwam alles prachtig samen."
Eerder dit voorjaar kwam Futura [onderste rij, tweede van links] weer in contact met een aantal oorspronkelijke leden van de Paris City Breakers, zoals SOLO en Frank Begue [bovenste rij, vierde en vijfde van rechts].
Die battle in Parijs, Futura's relatie met breakdance en zijn werk met Nike komen allemaal samen in zijn laatste prestatie: het ontwerpen van de breakdancetenues voor dit jaar voor de Verenigde Staten, Korea en Japan en het helpen introduceren van de nieuwe Nike Jam, de eerste schoen die vanaf de basis is ontworpen voor breakdancers.
"Toen ik hoorde dat breakdance voor het eerst als evenement zou plaatsvinden in Parijs, 40 jaar later, kwam alles prachtig samen."
In de wereld van het breakdancen zijn er slechts enkele artiesten zo verweven met de opkomst van de dansstijl als Futura. Hij werd bekend in de jaren 70 toen een nieuwe golf underground-schilders de stad overnam. Futura's kunst sprong er echt uit. Hij introduceerde een abstractie in graffiti in een tijd dat het voornamelijk gericht was op letterkunst. Waar hij zichzelf mee onderscheidde, zegt hij, was hoe hij die abstractie in karakters omzette, met name de Pointman: bijna buitenaards, neergezet in posities waar je naar bleef kijken. Dit inspireerde zijn bijdrage aan de drie Nike tenues.
"Hoewel de landen individuele deelnemers hebben, leek elke afvaardiging bij dezelfde familie te horen. De tenues vormden één collectie met drie naties", aldus Futura. "Hoe zou elke afvaardiging een specifiek creatief idee neerzetten? Ik besloot dat ze elk een eigen karakter of mascotte zouden hebben."
Een voordeel van het gebruik van personages als muze, zegt hij, is hoe ze van nature bepaalde eigenschappen, kenmerken en vaardigheden belichamen op een manier die een abstract ontwerp misschien niet kan uitdrukken. Elk van de mascottes voor de tenues moest symbool staan voor de fysieke ervaring van het breakdancen. Hij dacht hierbij aan woorden als kinetisch en fluïde. Futura omschrijft zijn kunst als atmosferisch, en dit is natuurlijk van toepassing op de aanblik van een breakdancer: een zekere lichtheid stuurt elk van hun bewegingen.
Een ander sleutelwoord in het proces van Future is atletisch. De elite van breakdancers toont een atletisch vermogen dat niet onderdoet voor dat van de beste gymnasten ter wereld. Met de vloeiende bewegingen van zijn mascottes laat Futura zien hoeveel respect hij heeft voor de ongelooflijke fysieke capaciteiten van de breakdancers die in Parijs meedoen.
"Hiphopartiesten hebben enorm veel respect voor wat breakdancers kunnen", zegt Futura. "Breakdancers verleggen de grenzen van hun fysieke kunnen. Als graffitikunstenaars, dj's en MC's hebben we allemaal een lange levensduur voor onze carrière. Dat is bij breakdancers niet zo." Breakdancers kunnen een knieband scheuren, merkt Futura op, en dan is hun carrière voorbij, maar dat weerhoudt hen er niet van om te doen waar ze van houden. Dat is ook de reden, voegt hij eraan toe, waarom deze Nike kledingcollectie aan de behoeften van breakdancers moest voldoen. "Op de kleding moesten mijn personages een symboliek hebben voor het fysieke, voor de manier waarop ze hun lichaam op het spel zetten", vertelt hij.
Nike designers vroegen Futura ook om zijn gedetailleerde feedback over de Nike Jam, een schoen die is ontwikkeld met de feedback van honderden breakdancers die het LeBron James Innovation Building bezochten om aan baanbrekende tests mee te doen. Het Nike Sport Research Lab leverde de grondgedachte voor veel van de technische details van de schoen, zoals welke delen van de buitenzool versterkt moesten worden op basis van hoeveel kracht breakdancers op bepaalde delen van hun voet zetten. Futura's bijdrage bestond voornamelijk uit het aanbevelen van de materiaalkeuzes van de schoen: leer op de overlays voor een premium gevoel, suède over de veterpanden ter versteviging, en chenille op de tong voor een onverwacht vleugje comfort. Tenslotte moeten breakdancers niet het gevoel hebben dat ze de vloer opgaan in een Alphafly. Een specifieke look en feel moest op gebalanceerde wijze samenkomen.
"Hiphopartiesten hebben enorm veel respect voor wat breakdancers kunnen. Breakdancers verleggen de grenzen van hun fysieke kunnen."
Futura heeft al veel samengewerkt met Nike. Hij is het creatieve brein achter een aantal van de meest gewilde releases in de Nike SB lijn, waaronder Dunks en P-Rods (zijn meest recente design, een Dunk Low die in mei is uitgebracht, is een grote kanshebber voor 'Dunk van het jaar'). Dankzij deze langdurige samenwerking, gebaseerd op wederzijds vertrouwen, weet hij precies wanneer hij een tandje bij kan zetten met zijn creatieve toevoegingen en wanneer designinnovaties op de voorgrond moeten treden. Innoveren gaat niet altijd over het creëren van een nieuwe schoen, zegt hij meteen. Het kan betekenen dat je nieuwe materiaalcombinaties bedenkt, zoals voor het bovenwerk van de Jam, waar performancegerichte materialen zoals speciale mesh worden gecombineerd met traditionele lifestylematerialen.
Hij benoemt nog een klein detail. Op een limited edition van de Jam, die later deze zomer uitkomt, staat Futura's naam in zijn zwierige handschrift op de tong. Het geeft hem nog steeds kippenvel als hij zijn naam op een schoen ziet staan, zegt hij.
"Veel artiesten voelen zich trots als ze hun eigen handtekening zien, omdat het een van de meest originele elementen van hun verhalen is dat in hun werk voortleeft", zegt hij. "Datzelfde gevoel ervaar ik wanneer ik mijn naam in het openbaar zie staan, of dat nu op de muur van een metrostation, een galeriewand of een product is."
Niet dat hij dat ooit had kunnen voorspellen in die vroege jaren 80.
"Als je mij als jong kind had gezegd dat die illegale bezigheid van mij, muren taggen, uiteindelijk tot zoiets zou leiden, dan had ik je voor gek verklaard."
"[Mijn naam op de Jam zien] voelt net als wanneer ik mijn naam in het openbaar zie staan, of dat nu is op de muur van een metrostation, een galeriewand of een product", aldus Futura.