Een onvergetelijk canvas: het ontwerpen van de Air Jordan XX Doernbecher Freestyle
- 18-10-2024
Mark Smith blaast een grafisch beeld nieuw leven in. De kracht van foto's brengt de gepensioneerde VP van Special Projects in Nike Innovation en voormalig Jordan medewerker terug naar 2005, toen hij kennismaakte met een belangrijke mijlpaal in de kenmerkende Jordan reeks: de Air Jordan XX, een schoen die alles uit de kast zou halen om de 20 jaar na het debuut van de AJ I te eren. Het belangrijkste kenmerk van de schoen zouden de bandjes bij de middenvoet zijn, waarin met een laser een ongekende collage van afbeeldingen uit MJ's carrière was gegraveerd. Smith zou deze details later beschrijven als een levend tapijt, een doelbewust ontworpen mozaïek van beelden. De afbeelding moest op de een of andere manier een heel levensverhaal omvatten, weergegeven met de precisie die slechts één hulpmiddel toen kon bieden.
"Toen we de AJ XX ontwierpen, kon ik niet geloven hoeveel detail we konden bereiken met lasergraveren", zegt Smith. "Ik bekeek enkele pulsen met de laser en vergeleek de precisie met wat ik kon doen met de punt van mijn pen. Met de lasergereedschappen konden we meer dan met onze eigen handen."
De Air Jordan XX werd uitgebracht in 2005 en bevatte meer dan 200 graphics, waardoor een geheel ontstond van verhalen die verbonden waren met het ongeëvenaarde leven en de carrière van MJ.
Op de buitenzool symboliseren de 20 pods in visgraatpatroon de 20 jaar sinds het debuut van de AJ I.
De opmerkelijk gedetailleerde, met laser gegraveerde graphics van Smith hielpen bij het produceren van enkele van de meest mijlpaalwaardige schoenreleases, van de originele Nike laserlancering in 2003 en samenwerkingen als de AJ IV Laser, de 'getatoeëerde' Air Force 1 en natuurlijk de AJ XX.
Deze keer staat het nieuwe design bol van betekenis ter gelegenheid van het 20-jarige bestaan van Doernbecher Freestyle: een limited-edition AJ XX met nieuw gecreëerde iconografie op de bandjes bij de middenvoet ter ere van de 122 patiënt-ontwerpers die sinds het begin aan het programma hebben deelgenomen.
"Toen het tot me doordrong dat Freestyle het leven van een kind een positieve draai zou kunnen geven, raakte ik emotioneel betrokken."
Mark Smith, gepensioneerd Nike en Jordan Brand designer
Smith was al bekend met Freestyle, waarbij zes patiënt-ontwerpers uit kinderziekenhuis OHSU Doernbecher in Portland, Oregon, de kans kregen om hun eigen Nike schoenen te ontwerpen. In 2006 werkte hij samen met andere collega's bij Nike om de visie van patiënt-ontwerper Lance Dillon voor een op tatoeages geïnspireerde Nike Dunk Low te verwezenlijken. Bij Dillon, een verlegen 17-jarige, was leukemie vastgesteld. ("De eerste keer dat ik Lance ontmoette, hield ik mezelf de hele vergadering groot", zegt Smith. "Toen ik daarna naar huis ging, kwamen de tranen. Dit was het coolste en belangrijkste waar ik bij betrokken kon zijn.") Smith ontwierp een speciale Air Max 90 voor het 5-jarige bestaan van Freestyle in 2008 en nog twee andere door patiënten ontworpen sneakers, naast een speciale AJ XII ter herdenking in 2015.
"Sneakers waren voor mij altijd verbonden aan verhalen", vertelde Smith. "Maar toen het tot me doordrong dat Freestyle het leven van een kind een positieve draai zou kunnen geven, raakte ik ook emotioneel betrokken."
Mark werd benaderd door vrienden van de OHSU Foundation (OHSUF) om opnieuw bij te dragen tijdens het 20-jarig jubileum van Doernbecher Freestyle. Deze gesprekken brachten herinneringen boven aan een ander magisch design met het getal 20. Dit werd het begin van een samenwerking tussen Mark, de OHSUF en NIKE, Inc. om de verhalen uit de decennialange geschiedenis van Freestyle om te zetten in één verbluffende visual.
Vaststellen welke graphics, afbeeldingen en emblemen te gebruiken op de twee bandjes was de eerste uitdaging, zegt Smith. Hij brainstormde via videogesprekken met sleutelfiguren van het programma, zoals Freestyle oprichter en bestuurslid van Doernbecher Philanthropy Michael Doherty, zijn zoon Connor, die hielp bij het bedenken van het programma, bestuursvoorzitter OHSUF Kelly Schrader, en hoofdarts van kinderziekenhuis OHSU Doernbecher Dana Braner.
Ze bespraken eerst details zoals voornamen, achternamen, dokters, data en meer. Maar design moet werken binnen bepaalde grenzen, en er was niet genoeg ruimte om al die elementen zo exact weer te geven. Smith moest daarom overstappen op een andere, meer flexibele aanpak.
"Ik viel terug op de originele graphic van de AJ XX", vertelt Smith. "Met de levendige collage voor MJ wilden we dat de verzameling bijna aanvoelde als een droom, waarbij je geen gevoel hebt voor chronologische volgorde maar langs een pad van belangrijke herinneringen wordt gevoerd. Er is geen begin of einde. Je doorloopt het op een eigen manier."
De enige constante waren de initialen van elk kind die op de bandjes werden gegraveerd. Al snel kwamen daar nog meer onmisbare graphics bij: de namen van twee therapiehonden van OHSU, Davis en Casey. IJsjes, een van de weinige voedingsmiddelen die kinderen na een operatie kunnen eten. De beroemde kabelbaan over de Willamette-rivier met uitzicht op het ziekenhuis. Dit waren slechts enkele graphics die een plekje kregen.
Als perfectionist in hart en nieren hield Smith eerdere proefmodellen in het achterhoofd. Hij maakte een groot aantal versies met verschillende lay-outs, lettertypes en formaten. De verantwoordelijkheid die gepaard gaat met het project, namelijk om de visie van elke patiënt-ontwerper voldoende ruimte te geven binnen een constellatie van andere persoonlijke verhalen vol hoop en triomf, geeft Smith energie en herinnert hem eraan waarom hij houdt van wat hij doet.
"Wanneer ik werk aan deze levendige collages, doe ik dat voor de mensen van wie ik de verhalen visualiseer. Of het nu patiënten van Doernbecher zijn, atleten of beroemdheden, de verantwoordelijkheid blijft hetzelfde: ik sta in dienst van hun verhalen", zegt Smith. "Ik moet hun verhalen horen en vanuit een soort helikopterpositie de beelden eruit halen die zowel essentieel zijn voor het onderwerp als herkenbaar voor een breder publiek. Die balans vinden is voor mij heel belangrijk. Uiteindelijk gaat het helemaal niet om mij."
"Ik doe dit voor de mensen van wie ik de verhalen visualiseer. Of het nu patiënten van Doernbecher zijn, atleten of beroemdheden, de verantwoordelijkheid blijft hetzelfde: ik sta in dienst van hun verhalen."
Mark Smith, gepensioneerd Nike en Jordan Brand designer
Het eindresultaat, een verbluffende collage gegraveerd op de bandjes van de middenvoet, verschijnt op elk van de 20 paar AJ XX's die worden geveild op de website van Sotheby's. Elk paar wordt geleverd met kleding en een bijpassende houten doos met lasergravures, allemaal met dezelfde Doernbecher afbeeldingen als op de schoenen. De veilingen zijn van 21 oktober, 9.00 uur PT tot 30 oktober om 9.00 uur PT. En het beste van alles? Alle opbrengsten komen ten goede aan kinderziekenhuis OHSU Doernbecher.
En toch, los van het hoge bedrag dat elk paar waarschijnlijk op gaat leveren, is het voor Nike medewerkers die vrijwillig hun tijd en talenten hebben ingezet niet te matchen met hoe waardevol dit programma is.
"Dankzij Freestyle krijgen schoenen een extra dimensie", aldus Smith. "Ik weet niet hoe ik het kan omschrijven. Op het moment dat een kind een visie heeft en daaruit een tastbare schoen ontstaat, haalt het hen uit hun onzekere realiteit naar een stukje heling door middel van creativiteit." Hij pauzeert even. "Het is geen toeval dat [zool en ziel qua betekenis zo dicht bij elkaar liggen]; het is de basis van de schoen die in contact komt met de aarde."
Ga voor meer informatie naar sothebys.com/DB20